អក្សរសិល្ប៍ខេមរនិយម

​​​​​អក្សរសិល្ប៍ខេរនិយមគឺគេសំដៅទៅលើស្នារដៃអក្សរសិល្ប៍ណាដែលបានបកស្រាយបង្ហាញពីជីវភាព ប្រពៃណី ទំនៀមទំលាប់របស់ជនជាតិខ្មែរយើងនៅក្នុងសម័យកាលមួយច្បាស់លាស់យកមកបង្ហាញ ។ បំនិន លក្ខណៈជាតិនៅក្នុងស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ ​​​​​​​គឺគេចងើនិយាយសំដៅទៅលើស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ណាដែលមានតំលៃពិសេសសម្រាប់ជាតិសាសន៍ដែលមានលក្ខណៈខុសប្លែកពីបរទេសតាំងពីជំនឿប្រពៃណី ទំនៀមទំលាប់ ទស្សនៈ ចិត្ត គំនិត ពោលគឺគេចង់សំម្តៅលើស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ទាំងឡាយណាដែលទ្រទ្រង់ព្រលឹងជាត់អោយស្ថិស្ថេរអមតៈ​។

Khmer literature refers to any literary work that describes the traditional life of the Khmer people in a clear period. National characteristics in literary works are often referred to as literary works that are of special value to a nation that is different from foreign countries in terms of beliefs, traditions, customs, ideas, attitudes, that is, they want to express On any literary work that sustains the soul to immortality.

រឿង រាមកេរ្តិ៍

            រឿងរាមកេរ្តិ៍ជារឿងមួយដែលល្បីល្បាញនៅលើទឹកដីភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ។ រឿងរាមកេរ្តិ៍នេះអ្នកខ្លះបានអះអាងថាបានចម្លងចេញពីរឿងរាមាយណៈរបស់ឲឥណ្ឌា​ ប៉ុន្តែការពិតរឿងរាមកេរ្តិ៍ជាស្នាដៃរបស់ខ្មែរយើងសុទ្ធសាធ ដែលមានតាតាំងពីសម័យអង្គរមកម៉្លេះ ។ សម័យកាលនេះរឿងរាមកេរ្តិ៍ជាស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍គម្រូហើយល្បីល្បាញបន្សល់ទុករហូតដល់សព្វថ្ងៃពីព្រោះរឿងនេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពរីកចម្រើនរបស់ប្រទេសយើងនៅសម័យអង្គរ​។
          រឿងរាមកេរ្តិ៍  បើនិយាយពីឈ្មោះអ្នកនិពន្ធវិញគ្មានអ្នកឯសារណាបញ្ជាក់ឲ្យបានច្បាស់ណាស់ទេ ហើយក៏គ្មានឈ្មោះអ្នកនិពន្ធដែរ ប៉ុន្តែអ្នកប្រាជ្ញសម័យកាលក្រោយៗបានសន្និដ្ឋានថា រឿងរាមកេរ្តិ៍នេះប្រហែលជាមានអ្នកនិពន្ធពីរនាក់គឺពីខ្សែទី ១ ដល់ ខ្សែទី ១០ ប្រហែលមានអ្នកនិពន្ធម្នាក់ និងពីខ្សែ​ ៧៥ ខ្សែ ៨០ ប្រហែលជាអ្នកនិពន្ធម្នាក់ទៀត ។ គេហ៊ានសន្និដ្ឋានបែបនេះគឺសម្អាងទៅលើពាក្យពេចន៍ក្នុងការតាក់តែងមានលក្ខណៈខុសគ្នាស្រលះពោលគឺខ្សែទី ១ ដល់ខ្សែទី ១០ គឺកវីយើងសរសេរជាពាក្យបាលីសំស្រ្កឹតពិបាកអានពិបាកយល់ ។ ដោយឡែកខ្សែ ៧៥​ ដល់ខ្សែ ៨០ កវីយើងសរសរពាក្យសម្រាយងាយអានងាយយល់ ។
          រឿងរាមកេរ្តិ៍ជាប្រភេទអក្សរសិល្ប៍បុរាណបែបវីរកថា ព្រោះដំណើររឿងបានបង្ហាញនូវភាពអស្ចារ្យហោះហើរអច្ឆរិយៈហួសពីការស្មាន ។
          រឿងរាមកេរ្តិ៍ស្ថិតក្នុងចលនាអក្សរសិល្ប៍ព្រាហ្មណ៍និយមណព្រោះតាមដំណើររឿងយើងឃើញអ្នកនិពន្ធបានបង្ហាញពីពិធីបូជាយញ្ញ ​ឬ ហោមពិធីដើម្បីលើលើកតម្កើងតួអង្គឯកសារឲ្យស្មើនឹងអាទិទេព ជាពិសេសដំណើររឿងទាំងមូលបានទទួលឥទ្ធិពលពីព្រាហ្មណ៍សាសនា ។
តាមដំណើររឿងរាមកេរ្តិ៍ទាំងមូលគេបានសន្និដ្ឋានថាប្រហែលជាតែងនៅក្នុងសម័យកាលអង្គរ ។ ក៏ប៉ុន្តែកាលបរិច្ឆេទនៃការរៀបរៀងវិញ​ អ្នកសិក្សាជំនាន់ក្រោយបានសន្និដ្ឋានថា ៖
          ខ្សែទី១ដល់ខ្សែទី ១០ ប្រហែលជារៀបរៀងនៅស.វទី១៧ និង ស.វទី១៨
          ខ្សែទី ៧៥ ដល់ ខ្សែ ៨០ ប្រហែលជារៀបរៀងនៅចុងស.វទី១៨ និង​ដើមស.វទី ១៩ ។
 ចំណុចទាំងពីរខាងលើនេះពុំទាន់មានលក្ខណៈសុក្រឹត្យណាមួយឲ្យបានច្បាស់លាស់នោះទេគ្រាន់តែជាការសន្និដ្ឋានរបស់អ្នកប្រាជ្ញក្សរសាស្រ្តខ្មែរជំនាន់ក្រោយៗប៉ុណ្ណោះ ។

Reamker is a well-known story in Southeast Asia. Some people claim that this Reamker story was copied from the Ramayana story of India, but in fact, the Reamker story is the work of our Khmer people, which dates back to the Angkorian period. Today, Reamker is a masterpiece of literature and is famous to this day because it reflects the progress of our country in the Angkorian era.

 As for the name of Reamker, there is no definite author and no name of the author, but later scholars have speculated that Reamker may have had two writers from the line. From line 1 to line 10 there may be one author, and from line 75 to line 80 there may be another author. They dare to conclude like this, based on the words in the composition are very different, that is, the first line to the tenth line is a poet, we write in Pali, Sanskrit, difficult to read, difficult to understand. Separately, lines 75 to 80, we write easy-to-read, easy-to-understand explanations.

 Reamker is a kind of epic classic literature, because the story shows the wonders of flying beyond the imagination.

 The story of Reamker is in the Brahminical literary movement, because according to the story, we see the author performs sacrificial ceremonies or ceremonies to glorify the characters of the document to be equal to the deity, especially the whole story is influenced by Brahmanism.

Throughout the whole Reamker story, it is speculated that it may have been composed during the Angkorian period. However, the date of the preparation, the next generation of scholars concluded that:

 Lines 1 to 10 probably arranged in the 17th and 18th centuries

 Lines 75 to 80 probably date to the late 18th and early 19th centuries.

 The above two points are not yet clear, just the conclusions of the next generation of Khmer literary scholars.

រឿង គូលីកំណែន

          រឿងគូលីកំណែនជាស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ប្រលោមលោកទំនើបមានទំនាក់ទំនងទៅនិងមនោគមវិជ្ជាផ្នែកនយោបាយហើយជាស្នាដៃទី​មួយរបស់លោក អ៊ឹម ថុក ដែលបានចាប់បដិសន្ធិដឹកនាំរបស់អង្គសម្តេចឪ ។ រឿង គូលីកំណែននេះបានបំផុសឲ្យកូនខ្មែរមានការឈឺចាប់តស៊ូរើបម្រះផ្តាច់ចេញពីអាណានិគមន៍បារាំង ជប៉ុន អាមេរិច ធ្វើឲ្យប្រជារាស្រ្តខ្មែរយើងហ៊ានពលីកម្មគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីទាមទារសិទ្ធិជាម្ចាស់ប្រទេស ។

             រឿងគូលីកំណែនជាអត្ថបទដែលមានប្រភពមកពីប្រជារាស្រ្តខ្មែរក្រោមនឹមអាណានិគមន៍ហើយរឿងនេះបានឆ្លុះបញ្ជាំងពីតថភាពសង្គមជាក់ស្តែង ។

            រឿងគូលីកំណែនជាប្រភេទអក្សរសិល្ប៍ទំនើបបែបប្រលោមលោកទាក់ទងនិងនយោបាយមាននិន្នាការទៅរកលទ្ធិសង្គមនិយម ។

          រឿងគូលីកំណេនស្ថិតក្នុងចលនាខេមរៈនិយមព្រោះនេះបានបង្ហាញពីជីវភាពពិតៗក្នុងសង្គមខ្មែរក្នុងកាលៈទេសៈដែលពួកបរទេសត្រួតត្រា ។

          រឿងគូលីកំណែនរបស់លោក អ៊ឹម ថុក ដែលលោកចាប់ផ្តើមតែងនិពន្ធនៅ ខែ សីហា​ ឆ្នាំ ១៩៥៦ ។ ហើយរឿងនេះត្រូវបានបញ្ជូលក្នុងកម្មវិធីសិក្សាថ្នាក់មធ្យមរបស់ក្រសួងអប់រំឆ្នាំ ១៩៨៩ ។

          រឿងគូលីកំណែនប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទស៊ីសុវត្ថមន្នីវង្សនៅពេលនោះប្រទេសកម្ពុជាយើងស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារនរបស់ពួកបារាំង ជប៉ុន និង ឬឲអាមេរិច ហើយប្រជាជនខ្មែរមានការរើបះបោរដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងទាមទារសិទ្ធិជាម្ចាស់ប្រទេសឡើងវិញ ។

Kuly Kanen is a modern literary work related to political ideology and is the first work of Im Tuk who was born under the leadership of Samdech Ov. This story inspires Cambodian children to suffer, to break away from the French, Japanese, and American colonies, and to make our Cambodian people dare to sacrifice everything to claim the right to own the country.

 The story of Kuly Kanen is an article that originated from the Khmer Krom people under the colonial yoke, and this story reflects the real social reality.

 Kuli Konen is a modern genre of novels related to politics that tends to socialize.

 Kuli Kamnan is in the Khmer Rouge movement because it shows the real life in Cambodian society under the conditions of foreigners.

 Im Thok's story, which he started writing in August 1956. And this is included in the Ministry of Education's 1989 middle school curriculum.

 The story takes place during the reign of King Sisowath Monivong. At that time, Cambodia was under the control of the French, the Japanese, and the United States, and the Cambodian people revolted to fight for the right to own the country again. .

រឿងមហាវេស្សន្តរជាតក

            រឿងមហាវេស្សន្តរជាតក​​​ ជាជាតិទី១០នៃគម្ពីរទសជាតកនៅក្នុងអក្សរសិល្ប៍បុរាណស្ថិតក្នុងចលនាអក្សរសិល្ប៍ពុទ្ធនិយមសុទ្ធសាធ ។ គម្ពីរទសជាតកនេះជាគម្ពីររបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា​។ រឿងមហាវេស្សន្តរជាតកជារឿងមួយដែលនិយាយអំពីការកសាងបារមី ជាពិសេសរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធមុនពេលដែលព្រះពុទ្ធបានត្រាស់ដឹងមកចាប់កំណើតជាព្រះពោធិសត្វដែលមានព្រះនាមព្រះវេស្សន្តរ​  ។ រឿងព្រះវេស្សន្តរជាតកត្រូវបានប្រជាជនខ្មែរដែលប្រតិបត្តិចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនានិយមចូលចិត្តយ៉ាងខ្លាំងតាមរយះការទេសនាក្នុងពិធីបុណ្យផ្សេងៗនៅក្នុងប្រពៃណីជាតិពោលគីរឿងវេស្សន្តរនេះមានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងណាស់ក្នុងជួរប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលគោរពព្រះពុទ្ធសាសនា ។ បើកាលណានិយាយអំពីបញ្ហាអ្នកនិពន្ធគីជាបញ្ហាមួយស្មុគ្រស្មាញខ្លាំងណាស់សម្រាប់អ្នកសិក្សាស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ពុទ្ធនិយម ។ ក៏ប៉ុន្តែបើតាមការស្រាវជ្រាវពិនិត្យទៅលើស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍រឿងមហាវេស្សន្តរជាតកនេះ គ្មានអ្នកនិពនទេ គីដំណើររឿងកើតឡើងដោយសារការទេសនារបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធដែលទ្រទ្រង់កបានទេសនាទៅកាន់ភិក្ខុទាំងឡាយនូវដំណើរសរជាតិរបស់ទ្រុងមុនពេលត្រាស់ ។ បានន័យថារឿងមហាវេស្សន្តរជាតកគ្មានអ្នកនិពន្ធទេព្រោះរឿងនេះជាពាក្យសម្តីផ្ទាល់របស់ព្រះពុទ្ធដែលទ្រង់បានទេសនាទៅកាន់ភិក្ខុសង្ឃទាំងឡាយ ហើយសាវឹកទាំងនោះក៏តត្រាទុកធ្វើជាគម្ពីរសម្រាប់ផ្សាយសាសនាតែប៉ុណ្ណោះ ។ ដូចនេះ លោក អ៊ូចេវ ក្តី លោក ឈឹម ស៊ុមក្តី លោកញ៉ុក ថែម ក្តីព្រមទាំងអ្នកប្រាជ្ញជំនានក្រោយមិនមែនជាអ្នកនិពន្ធទេ គីគ្រាន់តែជាអ្នករៀបរៀងកត់ត្រាចម្លងតាមច្បាប់ដើមដែលសរសេរនៅលើស្លឹករឹតដែលប៉ុណ្ណោះ​។ រឿងដើមនៃរឿងមហាវេស្សន្តរជាតកជាអក្សរសិល្ប៍បុរាណបែបទេសហើយស្ថិតនៅក្នុងចលនាអក្សរសិល្ប៍ពុទ្ធនិយមន័យក្រោមបរិយាកាសដែលសង្គមទទួលឥទ្ធិពលព្រះពុទ្ធសសនា​ ។ រឿងមហាវេស្សន្តរជាតកបានប្រសូតនៅក្នុងសម័យពុទ្ធកាលហើយត្រូវបានចម្លងតៗគ្នានៅក្នុងបណ្តាប្រទេសដែលកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាព្រមទាំងធ្វើការបកប្រែពីភាសាបាលីមកជាភាសាជាតិរឿងៗខ្លួន​ ។ ចំពោះគម្ពីរដែលសរសេរនៅលើស្លឹករឹតដែលតម្តល់នៅពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ គឺជាគម្ពីរដែលសរសេរឡើងនៅស.វ ទី ១៨ និង ១៩ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទអង្គឌួងណ។​ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនេះរឿងមហាវេស្សន្តរជាតកដែលគេលើកយកមកសិក្សាជាស្នាដៃដែលរៀបរៀងរបស់លោក ញ៉ុក ថែម ដែលឯកសាររបស់គាត់មានអត្ថន័យគ្រប់គ្រាន់តាមឯកសារដើមរួមទាំងអស់មាន ១៣ កណ្ឌ ។

The story of Maha Vesant Cheatak

 The story of Maha Vesnant Cheatak, the 10th nation of the Nation Book in ancient literature, is in the purely Buddhist literary movement. This national book is a book of Buddhism. The story of Maha Vessant Cheatak is a story about the special power of Samma Samputa before the Buddha was born as a bodhisattva named Vesna. The story of Vesna Cheatak is very popular among the Cambodian people who practice Buddhism through preaching in various ceremonies in the national tradition. Buddhism. When it comes to the issue of author Ky, it is a very complex issue for scholars of Buddhist literature. However, according to the research on the literary works of the story of Maha Vesant Cheatak, there is no author. This means that the story of Maha Vesnant Cheatak has no author, because this story is the direct words of the Buddha, which he preached to the monks, and the disciples recorded it as a scripture for missionary work only. Therefore, Mr. Ou Chev Kdei, Mr. Chhim Somdey, Mr. Nhok Them Kdei and the next generation of scholars are not writers, they are just editors of the original copy written on the manuscript. The original story of Mahavesantra Cheatak is a classical ancient literature and is in the Buddhist literary movement under the context of a society influenced by Buddhism. The story of Mahavesant Cheatak was born in the Buddhist era and has been copied in Buddhist countries and translated from Pali into the national language. As for the books written on manuscripts dedicated to Buddhism, they were written in the 18th and 19th centuries during the reign of King Ang Duong N. Edited by Mr. Nhok Them, his document has sufficient meaning according to the original documents, a total of 13 volumes.

          

រឿងទុំទាវ

            រឿងទុំទាវគឺជាស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ទំនើបបែបប្រលោមលោកបុរាណស្ថិតនៅក្នុងចលនាអក្សរសិល្ប៍ខេមរនិយម​​  ហើយទទួលឥទ្ធិពលពីព្រះពុទ្ធសាសនា ។ រឿងទុំទាវកវីយើងបានរចនាជាអត្ថបទពាក្យកាព្យបទពាក្យប្រាំពីរមានកម្រាស់ ១១៨ ទំព័រហើយជាស្នាដៃរបស់ព្រះបុទមត្ថេរសោម(ភិក្ខុ សោម)។

            ព្រះបុទមត្ថេរសោមកើតនៅឆ្នាំ​ ១៨៥២ នៅភូមិកព្រៅ ស្រុក ស៊ីធរកណ្តាល ខេត្តព្រៃវែង ។ លោកមានឪពុកឈ្នោះ ងួន ម្តាយឈ្មោះ យិន ។ ពេលដែលលោកមានអាយុ ១៥ ឆ្នាំឪពុកម្តាយលោកបានយកលោកឲ្យទៅបួសរៀននៅវត្តវិហារធំ ។ បួសបានពីរព្រះវស្សាលោកក៏បានសឹកមកវិញដើម្បីជួយធ្វើស្រែចម្ការឪពុកម្តាយ រហូតដល់លោកអាយុ ២១​ឆ្នាំ ចូលបួសជាភិក្ខុដែលមានគោរងារ បុទមត្ថេរ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោកបានមកបំពែញវិជ្ជានៅទីក្រុងភ្នំពេញរហូតចប់បរិញ្ញាប័ត្រផ្នែកសាសនាហើយលោកក៏បានវិលត្រឡប់ទៅធ្វើជាចៅអធិការវត្តវិហារធំវិញ ។ ភិក្ខុសោម គឺជាមនុស្ស​ម្នាក់ដែលមានចំនេះដឹងជ្រៅជ្រះចេះភាសាបាលីយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ​ហើយនិងភាសាបរទេស ។ ក្នុងតួនាទីជាចៅអធិការវត្តភិក្ខុសោមបានអប់រំសិក្សា និស្សិត ប្រជាជន ឲ្យរស់នៅតាមសម្នាជីវោ​ ។ លោកតែងតែអប់រំបន្ទន់ចិត្តសាមណេរឲ្យមានប្រតិបត្តិតែនឺងធម៍ រហូតសុគតនៅឆ្នាំ ១៩៣២​ ក្នុងព្រះជន្នាយុ ៨០ ព្រះវស្សា ។   

                     ភិក្ខុសោមមានស្នាដៃនិពន្ធតែពីរ រឿងនេះទេ ហើយសុទ្ធតែជារឿងប្រលោមលោកដូចជា

-        រឿងផ្ការាំទឹករាំ និពន្ធក្នុងឆ្នាំ ១៩១១

-        រឿងទុំទាវ និពន្ធក្នុងឆ្នាំ ១៩១៥

            បើគិតតាមការរៀបរាប់របស់ភិក្ខុសោម​ បានឲ្យយើងដឹងថា ដំណើររឿងទុំទាវបានប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងសម័យកាលលង្វែកក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទរាមាជើងព្រៃកំឡុងឆ្នាំ ១៥៩១ - ១៥៩៦ ។ ប៉ុន្តែបើយើងនិយាយពីសង្គមបរិយាកាសក្នុងការតែងនិពន្ធវិញគឺស្ថិតនៅសម័យអាណានិគមន៍បារាំង។

នៅក្នុងសម័យកាលនោះ សៀមបាន​វាយបែកបន្ទាយលង្វែកនៅឆ្នាំ ១៥៩៣ ព្រមទាំងបានប្រមូលឯកសារជាច្រើនរបស់ខ្មែរយើងទៅប្រទេសវាថែមទៀតផង ។ ឆ្នាំ ១៥៩៤ ស្តេចរាមាជើងព្រៃបានកេណ្ឌប្រមូលទ័ពពីស្រុកស្រីសន្ធរ ដើម្បីទៅដោះយកក្រុងលង្វែកមកវិញហើយនៅពេលនោះដែលមានការដណ្តើមរាជ្យក្នុងរាជវង្សរវាងបងប្អូនខ្លួនឯង ។​ ស្តេចរាមាបានសោយរាជ្យត្រឹមតែ ២  ឆ្នាំ ស្រាប់តែត្រូវប្អូនប្រុសបានទៅពឹងពាក់ សៀម បារាំង ព័រទិយហ្គាល អេស្ប៉ាញញ៉ុល ឲ្យមកជួយដណ្តើមរាជ្យដើម្បីឲ្យពញ្ញតន់ដែលជាក្មួយគ្រងរាជ្យជំនួស ។ ក្រោយពេលធ្វើគុតបងប្រុសបានហើយ ពញ្ញាតន់បានគ្រងរាជ្យឆ្នាំ ១៥៩៦- ១៥៩៧ ហើយនៅពេលនោះដែរពញ្ញយាមក៏បានលួចធ្វើគុតពញ្ញាតន់ហើយឡើងសោយរាជ្យសម្បត្តិខ្លួនឯង ។

រឿង រឿងទុំទាវតែងឡើងនៅថ្ងៃ ច័ន្ច ទី​ ១៤  ខែភទ្របទ ត្រូវនិង ព.ស ២៤៥៨ ត្រូវនិង គ.ស ១៩១៥ នាសម័យអាណានិគមន៍បារាំង​ ។

           ដំណើររឿងទុំទាវទាំងមូលបានបញ្ជាក់ពីទីកន្លែងយ៉ាងច្បាស់ដូចជា វត្តវិហារធំ ស្រុក បាភ្នំ ខេត្តព្រៃវែង នៅរាជធានីលង្វែក ស្រុកត្បូងឃ្មុំ និង នៅក្រោមដើមពោធិជើងខាល ។

            មូលន័យ ៖ រឿងទុំទាវ​គេចង់និយាយពីប្រវត្តិស្នេហ៍របស់យុវជនខ្នែរនៅសម័យលង្វែក ។

            មូលបញ្ហា៖ និយាយពីការតស៊ូដែលមានលក្ខណៈជាបុគ្គលក្នុងការទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពដើម្បីជ្រើសរើសគូរស្រករដោយខ្លួនឯង។

Tum Teav is a modern literary work of ancient novels in the Khmer literary movement and influenced by Buddhism. The story of Tum Teav, our poet, was designed as a 118-page seven-word lyric text and was the work of Bodhisattva Som (Bhikkhu Som).

 Bodhisattva Som was born in 1852 in Preav village, Sithor Kandal district, Prey Veng province. He has a father named Nguon and a mother named Yin. When he was 15 years old, his parents took him to study at Wat Vihear Thom. After serving as a monk for two years, he returned to help his parents farm until he was 21 years old. Returned to be the Chief Bishop of Wat Vihear Thom. Bhikkhu Som is a person with deep knowledge, fluent in Pali and foreign languages. In his role as the chief abbot of Wat Phikkho Som, he educated students and people to live in harmony. He always educated the monks to practice the Dhamma until his death in 1932 at the age of 80.

 Bhikkhu Som has written only two of these stories, all of which are novels such as

- The story of the water flower dance written in 1911

- The story of Tum Teav, written in 1915

 According to Bhikkhu Som's description, the story of Tum Teav took place during the Longvek period during the reign of King Rama Cheung Prey during the years 1591 - 1596. But if we talk about society, the atmosphere in writing is in the French colonial era.

During that period, the Siamese attacked Banteay Longvek in 1593 and collected many of our Khmer documents to their country. In 1594, King Rama Cheung Prey mobilized troops from Srey Santhor district to retake Longvek, and at that time there was a royal coup d'etat between his brothers. King Rama ruled for only two years and was suddenly dependent on his brother Siam, France, Portugal, Spain, Nhol came to help seize the kingdom to replace Pon Ton, his nephew. After the assassination of his brother, Panya Ton reigned in 1596-1597, and at that time, Ponhea Yeam also assassinated Panya Ton and ascended the throne himself.

The story of Tum Teav was composed on Monday, the 14th day of the lunar month, corresponding to 2458 AD, corresponding to 1915 AD during the French colonial period.

 The whole story of Tum Teav clearly mentions places such as Wat Vihear Thom, Ba Phnom District, Prey Veng Province, in Longvek Capital, Tbong Khmum District and under Po Cheung Kal Tree.

 Meaning: Tumteav story, they want to talk about the love story of Khner youth in Longvek period.

 Problem: It's a personal struggle to claim the freedom to choose one's own mate.

ព្រះអាទិត្យថ្មីរះលើដែនដីចាស់

​​                រឿងព្រះអាទិត្យរះលើដែនដីចាស់ជាស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ទំនើបប្រលោមលោកនិទាន  រឿងនេះបានបង្ហាញពីទុក្ខសោករបស់ពូកកម្មករ ពូកនាយទុននៅក្នុងសម័យនោះ ។ រឿងព្រះអាទិត្យរះលើដែនដីចាស់ អ្នកនិពន្ធបានសរសេរលើកតម្កើនស្នាដៃអង្គសម្តេចឪដែលទ្រង់បានលុបបំបាត់ភាពខ្មៅងងឹតនៃរបបអាណានិគមន៍បារាំងហើយជំនូសឡើងវិញនូវរស្មីសង្គមរាស្រ្តនិយមលើទឹកដីកំណើតដែលធ្វើអោយប្រជាជនខ្មែររស់នៅបានសម្បូរសប្បាយបន្ទាប់ពីសម័យកាលអង្គរ ។

                        រឿងព្រះអាទិត្យថ្មីរះលើដែនដីចាស់មានប្រភពមកពីនយោបាយសង្គម ពោលគឺសង្គមទើបបានទទូលពន្លឺឯករាជ្យពីពួកអាណានិគមន៍បារាំង។                        រឿងនេះគេពុំបានពញ្ជាក់ឲ្យបានច្បាស់ពីកាលកំណត់តែងនោះទេ គេគ្រាន់តែបានបញ្ជាក់ថា រឿងនេះបានចូលរួមប្រលងប្រជែងពានរង្វាន់អក្សរសាស្រ្តជាតិទទួលបានេជ័យលេភីលេខ​១ កំឡុងឆ្នាំ ១៩៦០ - ១៩៦១ ទើបបានអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកអក្សរសាស្រ្តកំណត់យកឆ្នាំនេះ ជាឆ្នាំតែងនិព្ធតែម្តង ប៉ុន្តែរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៩៣ ទើបបានក្រសួងអប់រំបានបញ្ជូលស្នាដៃរឿងនេះក្នុងកម្មវិធីសិក្សា។
                      រឿងនេះជាស្នាដៃឯករបស់លោក សួន សុរិន្ច ដែលលោកបានបកស្រាយបង្ហាញពីជីវភាពប្រជាជនក្នុងគំនាបពួកនាយទុន ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះរឿងនេះជាំប្រភេទអក្សរសិល្ប៍ទំនើបបែបប្រលោមលោកនិទាន រឿងនេះទាំមូលបានបង្ហាញពីជីវភាពក្រក្សត់របស់ពួកកម្មករនិងបង្ហាញពីគោលនយោបាយរបស់ពួកអ្នកមានដែលយកកម្មករធ្វើជាឈ្នាន់ ។   ​​                    រឿងនេះស្ថិតក្នុងចលនាអក្សរសិល្ប៍ខេមរៈនិយម ពីព្រោះដំណើររឿងនេះទាំងមូលបានបង្ហាញពីជីវភាពប្រជាជនក្រោយពេលដែលសង្គមទទួលបានឯករាជនិងប្រទេសកំពុងស្ថាបនាឡើងវីញលើគ្រប់វិស័យ ជាពិសេសវិស័យកសិកម្ម ។

                    រឿងនេះកើតឡើងនៅពេលដែលសង្គមស្ថិតនៅក្នុងគំនាបសក្តិភូមិ និង នាយទុនតែពួកគេត្រូវបានរំដោះដោយអង្គសម្តេចឪចេញពីភាពខ្មៅងងឹតហើយកសាងសង្គមមួយដ៏ត្រឹមត្រូវ គឺសង្គមរាស្រ្តនិយម។

The story of the sun rising on the old land, a work of modern literature, novels, stories, this story shows the grief of the workers, the capitalists in that era. The story of the sun rising on the old land, the author writes in appreciation of the work of the King Father, who removed the darkness of the French colonial regime and replaced the Sangkum Reastr Niyum in his homeland, which made the Cambodian people rich. Happy after the Angkorian era.

 The story of the new sun rising over the old land has its origins in socio-politics, that is, the society has just gained independence from the French colonies. The story does not specify the date of the composition, it is only confirmed that this story participated in the competition for the National Literature Award, winning the first prize between 1960 - 1961, only to be determined by literary researchers. This year is the year of writing, but it was not until 1993 that the Ministry of Education included this work in the curriculum.

 This story is the masterpiece of Mr. Suon Surin, who explained the life of the people under the pressure of the capitalists. Not only that, this story is a modern genre of novel, this whole story shows the poor life of the workers and shows the policy of the rich who use workers as a stepping stone. This story is in the Khmer Rouge literary movement because the whole story shows the lives of the people after the society gained independence and the country is rebuilding in all fields, especially agriculture.

 This happened when society was under feudal pressure and capitalism, but they were liberated by the King Father from darkness and building a just society, the Sangkum Reastr Niyum.

រឿងភូមិតិរច្ឆាន

 រឿងភូមិតិរច្ឆានជាស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ទំនើបបែបប្រវត្តិសាស្រ្តស្ថិតនៅក្នុងចលនាខេមរនិយមដែលជាស្នាដៃនិពន្ធរបស់កវីពីររូប តែងឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៤ ដល់ ១៩៦៥ ប៉ុន្តែព្រឹត្តិការណ៍ក្នុងដំណើរការក្នុងដំណើររឿងឆ្លុះបញ្ចាំងទៅក្នុងសម័យកាលអាណានិគមន៍បារាំងប្រហែលជាកំឡុងឆ្នាំ ១៩១៤ ~ ១៩២៧។

ដំណើររឿងភូមិតិរច្ឆានទាំងមូលប្រព្រឹត្តទៅក្នុងរាជស្តេចស៊ីសុវត្ថិ ពេលនោះប្រទេសយើងស្ថិតក្នុងរបបផ្តាច់ការ ប្រជាជនមានជីវភាពក្រីក្រលំបាកវេទនាជួបប្រទះនូវរឿងក្តៅក្រហាយជាមួយពួកអាណានិគមន៍ដោយសារតែបញ្ហាពន្ធដារ។

លោក ឌឹក គាម ប្រសូតនៅថ្ងៃ ០៥​ មករា ១៩៣៦ នៅសង្កាត់ណឬស្សីកែវ ស្រុកឆ្លូង ខេត្ត ក្រចេះ ។
លោក ឌឿក អំ គាត់ជាបងប្អូនបង្កើតជាមួយលោក ឌឹក គាម លោកបានកើតនៅឆ្នាំ ១៩៣៤ នៅឃុំមោង ស្រុក មោឬស្សី ខេត្តបាត់ដំបង។
សុវណ្ណ គឺជាស្វាមីរបស់នាងតំ​និងនាងតន់។
នាងតន់ ជាប្រពន្ធក្រោយរបស់សុវណ្ណ និងជាអ្នកជួយសង្រ្គោះសុវណ្ណឲ្យចាកផុតពីខ្នោះឃ្នាង។
ជួន និង នៅ ជាអ្នកក្លាហានមកពីភូមិបន្ទាយអំពិល ជា ​ អ្នករៀបចំគម្រោងការសម្លាប់បារដេស។
មេឃុំប៉ាល់ ជាមេឃុំនៅស្រុកក្រាំង​លាវ ជាអ្នកធ្វើតាមបញ្ជារបស់បារាំង។
បារដេស បូដ្វាំង ស្តេចស៊ីសុវត្ថិ ឡាច ថីសួន អ្នកប៊ុត គឺជាតួអង្គពិតនៅក្នុង​ប្រវត្តិសាស្រ្ត។
នាង​នី​ និង​ នាងប៊ី ជាសេដ្ឋីក្លាហានចូលរួមចំណែកក្នុងការសម្លាប់បាដេស។

ដំណើររឿងទាំងមូលប្រព្រឹត្តទៅនៅភូមិក្រាំងលាវ ឃុំក្រាំងលាវ ស្រុករលាប្អៀរ ទីរួមខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ។ ភូមិបន្ទាយអំបិល ឃុំព្រៃខ្មែរ ភូមិត្រពាំងស្រែវ៉ា រាជធានីភ្នំពេញ ស្រុកមុខកំពូល កំពូលភ្នំតាបាំង។

.មូលន័យ

គេចង់និយាយអំពីការគាបសង្កត់របស់ពួកបារាំង នាំឲ្យប្រជារាស្រ្តខ្មែររងទុកវេទនា។

​ .មូលបញ្ហារឿង

រឿងភូមិតិរច្ឆាននេះ​គេចង់និយាយអំពីការតស៊ូរើបំរះរបស់ប្រជាជនខ្មែរប្រឆាំងនឹងពួកអាណានិគមន៍បារាំងដើម្បីទាមទារសិទ្ធិជាម្ចាស់ប្រទេស ទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការរស់នៅ។


រឿងភូមតិរច្ឆានជាស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ទំនើបបែបប្រវត្តិសាស្រ្តស្ថិតនៅក្នុងចលនាខេមរនិយមដែលជាស្នាដៃនិពន្ធ​​របស់កវីពីររូប តែងឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៤​ -៦៥ ប៉ុន្តែព្រឹត្តិការណ៍ក្នុងដំណើររឿងនេះឆ្លុះបញ្ចាំងទៅក្នុងសម័យអាណានិគមន៍បារាំងប្រហែលជាក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៩១៤ ដល់ ១៩២៧។

The story of Phoum Tirachchan, a historical modern literary work in the Khmer Rouge movement, written by two poets, was written from 1964 to 1965, but the events in the process of the story reflect the period of the French colonial period around 1914 ~ 1927

The whole story of the animal village takes place during the reign of King Sisowath. At that time, our country was under a dictatorship, the people were poor, miserable, and had hot issues with the colonists due to tax issues.

Mr. Dik Keam was born on January 5, 1936 in Sangkat Russey Keo, Chhlong District, Kratie Province.

Mr. Doek Am, he is a brother of Mr. Duc Keam, he was born in 1934 in Maung commune, Mo Russey district, Battambang province.

Sovann is the husband of Tam and Ton.

Ton is Sovan's next wife and savior of Sovan from bondage.

Sometimes and still a hero from the village of Banteay Ampil as the mastermind of the assassination of Bardes.

Pal, a commune chief in Kraing Leav district, obeyed French orders.

Bardesbodang, King Sisowath Lachty, Suon Neak Buth is a true character in history.

Ny and Bi, a brave millionaire, took part in the assassination of Bades.

The whole story takes place in Kraing Leav village, Kraing Leav commune, Rolea Bier district, Kampong Chhnang provincial town. Banteay Ambel village, Prey Khmer commune, Trapeang Sreva village, Phnom Penh, Muk Kampoul district, the top of Ta Bang mountain.

Meaning

They want to talk about the oppression of the French, the suffering of the Cambodian people.

Collect issues

The story of this animal village is about the struggle of the Cambodian people against the French colonists for the right to own the country, the right to freedom of life.

The story of Phoum Tirachchan, a historical modern literary work in the Khmer Rouge movement, written by two poets, was written in 1964-65, but the events in this story reflect the French colonial period, probably during the year. 1914 to 1927.